سندرم آسپرگر چیست؟
سندرم یا اختلال آسپرگر، اختلالی عصب - رشدی است که در حال حاضر در طیف اختلال اتیسم قرار دارد. کودکان دارای این اختلال ناتوانی‌هایی دارند که شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است. گاهی اوقات اختلال آسپرگر «اوتیسم با عملکرد بالا» نامیده می‌شود. سندرم آسپرگر بر نحوه رفتار افراد، درک جهان و تعامل با دیگران تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به این ناتوانی رشدی ممکن است علائق خاص و رفتارهای تکراری داشته باشند و نسبت به ورودی حسی کمتر یا بیش از حد واکنش نشان دهند.
از سال ۲۰۱۳، سندرم آسپرگر به عنوان یک نوع اختلال طیف اوتیسم با عملکرد بالا معرفی شده است و دیگر تشخیص جداگانه‌ای برای سندرم آسپرگر وجود ندارد، اگرچه برخی از افراد همچنان از این اصطلاح استفاده می‌کنند. افراد مبتلا به سندرم آسپرگر به عنوان یک نوع اختلال طیف اوتیسم با عملکرد بالا تشخیص داده می‌شوند و از مهارت‌های شناختی و زبانی خوبی برخوردار هستند. با این حال، آنها هنوز در ارتباط و تعامل اجتماعی با مشکلاتی روبرو هستند و رفتارهای تکراری نشان می‌دهند.
علائم سندرم آسپرگر چیست؟
افراد مبتلا به سندرم آسپرگر اغلب دارای هوش متوسط یا بالاتر از حد متوسط هستند و مهارت‌های زبانی خوبی دارند اما در برقراری ارتباط و تعامل با افراد دیگر مشکل دارند. نقص در برقراری ارتباط اجتماعی مشخصه اصلی بیماری آسپرگر است؛ هرچند شدت و ضعف این نقص متغیر است. اگرچه این بیماران نقص اولیه کلامی نشان نمی‌دهند اما در نشان دادن مهارت گفتگو ضعیف هستند. افراد دارای این اختلال در استفاده از کلام در موقعیت‌های اجتماعی و در درک و بیان محتوای ارتباط عاطفی دارای چالش هستند.
ممکن است خزانه‌ی لغات کودکان دارای اختلال آسپرگر غنی باشد و بسیار ادبی صحبت کنند اما در استفاده مناسب از کلام در موقعیت‌های اجتماعی به مشکل بر می‌خورند. برای مثال معنای بسیاری از شوخی‌ها را درک نمی‌کنند یا از شوخی به شکلی نامتناسب با موقعیت استفاده می‌کنند. هنگام مکالمه با آنها به نظر می‌رسد که یک طرفه حرف می‌زنند و به حالت‌های شنونده و تمایل او به گوش دادن توجهی ندارند و به موقع موضوع صحبت را تغییر نمی‌دهند یا بیشتر راجع به علایق خود صحبت می‌کنند.
افراد مبتلا به سندرم آسپرگر ناتوانی‌های یادگیری مانند بسیاری از افراد اوتیستیک را ندارند، اما ممکن است مشکلات یادگیری خاصی داشته باشند. آنها ممکن است مشکلات کمتری در گفتار داشته باشند، اما ممکن است همچنان در درک و پردازش زبان مشکل داشته باشند.
برای مثال، آنها اغلب:
- دوست‌یابی برایشان سخت است.
- به نور شدید یا صداهای بلند حساس هستند.
- قوانین یا نشانه‌های اجتماعی را درک نمی‌کنند.
- به سختی می‌توان فهمید که دیگران چه فکری می‌کنند.
- یک روال سفت و سخت دارند یا رفتارهای خاصی را تکرار می‌کنند.
- به صورت غیرعادی صحبت می‌کنند؛ مانند استفاده از زبان رسمی، بلند بودن بیش از حد یا استفاده از صدای یکنواخت
بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-IV) معیارهای تشخیصی اختلال آسپرگر شامل موارد زیر است:
۱. چالش در تعامل اجتماعی:
- چالش در برقراری ارتباط متناسب با رشد، با همسالان
- عدم علاقه برای به اشتراک گذاشتن فعالیت‌های لذت بخش و پیشرفت‌های خود با دیگران
- چالش اساسی در استفاده از رفتارهای غیرکلامی مثل تماس چشمی، حالت چهره، وضعیت و حالت بدنی به منظور تنظیم تعامل اجتماعی
- عدم ارتباط اجتماعی یا عاطفی؛ برای مثال در پاسخ‌دهی متناسب با احساسات دیگران، مهارت‌های دوطرفه کلامی، رفتاری یا احساسی و یکپارچه کردن رفتارهای اجتماعی، هیجانی و ارتباطی چالش دارند.
۲. الگوهای محدود، قالبی و تکراری رفتار:
- تکرارهای کلیشه‌ای حرکتی مثل تکان دادن یا چرخاندن انگشت و دست‌ها یا حرکات پیچیده بدن
- اشتغال ذهنی گسترده و دائمی به یک یا چند الگوی کلیشه‌ای و محدود از علایق که از نظر شدت یا موضوع غیرطبیعی تلقی می‌شود؛ برای مثال علاقه شدید و کسب اطلاعات بیش از اندازه در مورد یک موضوع خاص و یا تکرار بیش اندازه یک بازی و یا دیدن یک فیلم خاص
۳. زبان:
- در رشد زبانی تاخیر قابل ملاحظه‌ای بالینی دیده نشود. برای مثال تا ۲ سالگی از تک کلمه تا ۳ سالگی از عبارت‌های کوتاه استفاده می‌کند.
- حتی در صورت عدم تاخیر در رشد زبان دارای مشکلات جدی در استفاده مناسب از کلام در مدیریت تعاملات اجتماعی و روابط دوسویه با دیگران هستند.
۴. رشد شناختی:
- تاخیر بالینی قابل توجهی در رشد شناختی یا در مهارت‌های خودیاری متناسب با سن، رفتارهای انطباقی (غیر از تعاملات اجتماعی) و کنجکاوی نسبت به محیط وجود ندارد و در این زمینه‌ها کودک حتی ممکن است طبیعی باهوش به نظر برسد.
علت سندرم آسپرگر چیست؟
مشخص نیست که چه چیزی باعث سندرم آسپرگر می‌شود. این احتمال وجود دارد که ژن‌ها و محیط در آن نقش داشته باشند. همچنین واکسن باعث اختلالات طیف اوتیسم از جمله سندرم آسپرگر نمی‌شوند.
سندرم آسپرگر چگونه تشخیص داده می‌شود؟
سندرم آسپرگر معمولا در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود. با این حال، برخی از افراد تا زمانی که بالغ نشده‌اند، تشخیص این اختلال را دریافت نمی‌کنند. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص سندرم آسپرگر وجود ندارد. یک متخصص با شما و فرزندتان و سایر اعضای خانواده تان صحبت می‌کند و فرزند شما را ارزیابی می‌کند تا ببیند آیا معیارهای خاصی برای سندرم آسپرگر دارد یا خیر. ارزیابی معمولاً شامل سوالاتی در مورد توانایی‌های اجتماعی و عاطفی، مهارت‌های ارتباطی، توانایی‌های یادگیری، مهارت‌های حرکتی و علایق خاص است.
تشخیص سندرم آسپرگر در بزرگسالی به آنها کمک می‌کند تا متوجه شوند مشکلات رفتاری، ارتباطی و روابط آنها ناشی از این بیماری است یا خیر. تشخیص می‌تواند به آنها کمک کند تا درک کنند که چه احساسی دارند یا مشکلاتی را که تجربه می‌کنند. همچنین می‌تواند به آنها کمک کند تا انتخاب‌های مناسب تحصیلی یا شغلی داشته باشند.
نحوه تشخیص سندرم آسپرگر
ویژگی‌های سندرم آسپرگر از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اگرچه برخی از ویژگی‌های کلیدی وجود دارد که افراد اوتیستیک مشترک هستند.
این ویژگی‌ها عبارتند از:
- مشکلات مداوم یا تفاوت در ارتباطات اجتماعی و تعامل اجتماعی
- الگوهای محدود و تکراری رفتارها، فعالیت‌ها یا علایق از دوران کودکی تا حدی که بر زندگی روزمره تأثیر منفی بگذارد.
- فرایند تشخیص معمولاً شامل یک تیم تشخیصی چند رشته‌ای است - اغلب شامل گفتار درمانگر و کاردرمانگر، متخصص اطفال، روانپزشک و یا روانشناس.
درمان‌های اختلال طیف اوتیسم از جمله سندرم آسپرگر چیست؟
- درمان‌هایی مانند کاردرمانی حسی - حرکتی، شناختی و گفتار درمانگر
- داروهایی برای علائم خاص مانند بیش فعالی، اضطراب، پرخاشگری و تیک
- درمان‌های شناختی رفتاری (CBT)، که ممکن است اضطراب را کاهش دهد.
این درمان‌ها می‌توانند به روش‌های بسیار عملی کمک کنند. به عنوان مثال، کاردرمانی می‌تواند به کودک شما کمک کند تا یاد بگیرد چگونه لباس بپوشد، با دوستان صحبت کند و وظایف کاری یا تحصیلی را انجام دهد. ممکن است فرزند شما در مدرسه به حمایت نیاز داشته باشد، به خصوص در دبیرستان که جابه‌جایی بیشتری بین کلاس‌ها و معلمان وجود دارد. گفتگوهای منظم با معلم یا مدیر فرزندتان می‌تواند به شناسایی مکانیسم های حمایتی و مقابله ای مناسب کمک کند. با نوع حمایت مناسب، می‌توان به همه افراد اوتیستیک کمک کرد تا زندگی رضایت بخشی را به انتخاب خود داشته باشند.
سندرم آسپرگر چقدر شایع است؟
اوتیسم، از جمله سندرم آسپرگر، بسیار شایع‌تر از آن چیزی است که بیشتر مردم فکر می‌کنند. حدود ۷۰۰۰۰ فرد اوتیستیک در بریتانیا وجود دارد. افراد مبتلا به سندرم آسپرگر از همه ملیت‌ها و پیشینه‌های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی هستند. از نظر تاریخی، تعداد مردان مبتلا به اوتیسم بیشتر از زنان تشخیص داده شده است، اگرچه این وضعیت در حال تغییر است.
چگونه می‌توان بیماری اتیسم را از آسپرگر افتراق داد؟
بر اساس نظر آکادمی روانپزشکی کودک و نوجوان آمریکا سندروم آسپرگر با مشکلاتی در رفتار و نمو مهارت‌های اجتماعی مشخص می‌شود. به دلیل تشابه نشانه‌ها با اوتیسم برخی از درمانگران بر ارزیابی دقیق نشانه‌ها برای رسیدن به تشخیص تاکید می‌کنند تا براساس نوع تشخیص بتوان از انواع درمان بهره برد. به نظر می‌رسد که سن شروع سندروم آسپرگر دیرتر از اوتیسم است یا دست کم دیرتر تشخیص داده می‌شود. کودک دارای آسپرگر به طور مشخص سطح عملکردی بالاتری نسبت به کودک دارای اتیسم دارد و هوش طبیعی یا حتی بالاتر از آن در کودکان مبتلا به آسپرگر دیده می‌شود.
گرچه کودکان مبتلا به آسپرگر ممکن است الگوهای کلامی غیرطبیعی داشته باشند اما برخلاف اوتیسم تاخیری در رشد زبان دیده نمی‌شود. برخلاف کودکان دارای اتیسم، کودکان آسپرگر در کودکی تاخیر برجسته بالینی در رشد شناختی، رشد مهارت‌های متناسب با سن، مراقبت از خود، رفتار تطابقی و کنجکاوی نسبت به محیط ندارند.
گرچه کودکان مبتلا به آسپرگر ممکن است الگوهای کلامی غیرطبیعی داشته باشند اما برخلاف اوتیسم تاخیری در رشد زبان دیده نمی‌شود. برخلاف کودکان دارای اتیسم، کودکان آسپرگر در کودکی تاخیر برجسته بالینی در رشد شناختی، رشد مهارت‌های متناسب با سن، مراقبت از خود، رفتار تطابقی و کنجکاوی نسبت به محیط ندارند.
بر اساس نظر آکادمی روانپزشکی کودک و نوجوان آمریکا برای سندروم آسپرگر همانند اختلال اوتیسم علت مشخصی پیدا نشده. کودکان دارای اختلال آسپرگر ریسک بیشتری برای ابتلا به سایر بیماری‌های روانپزشکی مانند کم توجهی و بیش فعالی (ADHD) و اختلال وسواس – جبری هستند. گاهی اوقات کودکان دارای اتیسم که نشانه‌های خفیف‌تر و هوش بالایی دارند توسط درمانگران به نام‌های مختلفی از جمله اتیسم با عملکرد بالا، اتیسم خفیف و سندروم آسپرگر شناخته می‌شوند.
