فصلنامه مغز و شناخت با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوریهای شناختی منتشر میشود. زهرا سلطانی فر هم بنیانگذار استارتاپ نوروکید در بیست و یکمین شماره این فصلنامه از اپلیکیشن نوروکید، فرصتها و چالشهای آن گفته است. در ادامه این بلاگ میتوانید متن این مصاحبه را بخوانید.
هسته نوروکید از ارتباط بنیان گذاران آن در کلینیک مغز و شناخت و انجمن اتیسم ایران در سال ۹۸ شکل گرفت. هر یک از اعضاء دانش تخصصی و تجربه عملی در حوزه اتیسم داشته و با آگاهی و شناخت نسبت به نیازهای جامعه اتیسم تصمیم به طراحی اپلیکیشنی در این حوزه شد تا بتواند پاسخگوی نیاز این چامعه هدف در فضای آنلاین باشد. ما معتقدیم که میدانیم چطور با ایجاد یک اپلیکیشن جامع اتیسم، به تشخیص زودهنگام اختلال طیف اتیسم کمک کرده؛ نیازهای ضروری یک خانواده دارای فرزند اتیسم را برآورده سازیم و لحظات لذت بخشی را توام با آموزش برای افراد دارای اتیسم ایجاد نماییم. آیکونهای این اپلیکیشن را پس از بررسی بیش از ۲۰۰ اپلیکیشن داخلی و بین المللی انتخاب کرده که البته تجربیات علمی و عملی اعضای گروه توانسته به این مساله بسیار کمک کند.
افراد کلیدی تیم نوروکید عبارتند از: دکتر محمدرضا شالبافان روانپزشک، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و رییس کلینیک مغز و شناخت، پوریا اکبری فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته توانبخشی شناختی از دانشگاه شهید بهشتی و درمانگر توانبخشی شناختی کلینیک مغز و شناخت، سید محمدعلی میری، فارغالتحصیل کارشناسی ارشد رشته روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی از دانشگاه تهران و کارشناس پژوهش انجمن اتیسم ایران و سینا توکلی که تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت توانبخشی از دانشگاه علوم پزشکی ایران به پایان رسانده و مدیریت کلینیک مغز و شناخت و همچنین مدیریت بخش آموزش، پژوهش و توانبخشی انجمن اتیسم ایران را به عهده دارد میباشد. اینجانب هم زهرا سلطانی فر، دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی از دانشگاه علم و صنعت میباشم که از سال ۹۴ با گذراندن دورههای متعدد علمی و عملی و تعریف پروژههای تحقیقاتی، به صورت تخصصی وارد حوزه اتیسم شدم.
برگزاری یک کمپین مشترک با بزرگ ترین اپلیکیشن حوزه مادر و کودک در قالب مسئولیت اجتماعی و آشنایی خانوادههای دارای کودک زیر ۷ سال با این حوزه به صورت تخصصی و سپس معرفی قابلیتهای اپلیکیشن یکی از اقداماتی بود که در راستای اعتمادسازی انجام گرفت. ایجاد بسترهای تکمیلی مانند شبکه اجتماعی اینستاگرام و سایت و تولید محتواهای اختصاصی در ارتباط با آنچه در اپلیکیشن طراحی شده است (تحلیل بازیهای شناختی و تستها)، منعکس کردن دیدگاه داوران و متخصصان این حوزه در رویدادهای مختلف در خصوص اپلیکیشن و ... دیگر اقداماتی است که در این راستا صورت گرفته است.
قسمت پژوهشی اپلیکیشن، در حال حاضر در دانشگاه علوم پزشکی ایران زیر نظر متخصصین در حال انجام است.
مدل درآمدی نوروکید فریمیوم میباشد و بخشهای اعظمی از آن، شامل تستهای غربالگری، بازیهای شناختی و بانکهای اطلاعاتی به صورت رایگان است و به جامعه هدف خدمت رسانی میکند. لیکن در قسمت پزشک و مشاور که متخصصین حوزه اتیسم را به جامعه هدف متصل می کند، نوروکید درصدی از مبلغ پرداخت شده را به عنوان حق ارجاع دریافت مینماید.
متاسفانه هنوز در جامعه مشکلات فرهنگی و تعصبات زیاد والدین مانع از آن میشود که خانوادهها به راحتی به پذیرش اتیسم بودن فرزندشان برسند و دورههای طولانی در فاز انکار بوده و بعضا فرصتهای طلایی توانبخشی رااز دست میدهند، ما شاهد انجام تستهای غربالگری فراوانی از سوی خانوادهها هستیم که وقتی فرزندشان مشکوک به طیف اتیسم تشخیص داده میشود، جهت بررسیهای بیشتر و برگزاری جلسات غربالگری رایگان، بدون وارد کردن شماره تماسشان اپلیکیشن را پاک میکنند؛ وظیفه نوروکید ایجاد تلنگر در خانواده جهت پیگیری وضعیت فرزندشان است. به همین دلیل رجیستر کردن را جزء شروط اولیه نصب نگذاشتیم تا این تلنگر به خانواده خورده شود اما خوب میدانیم که بسیاری از خانوادهها در هیچ بستر دیگری نیز این مساله را جدی نمیگیرند.
شتابدهندهها چنانچه در جایگاه حقیقیشان فعالیت داشته باشند میتوانند برای استارتاپهای نوپا نقش بسیار موثر و سازندهای داشته باشند. شتابدهنده شناختی کاگنوتک با حمایتهای تخصصی از این استارتاپ که در مرحله ایده پردازی بود، کمک کرد این ایده تبدیل به محصول شود و افراد زیادی بتوانند از خدمات این استارتاپ بهرهمند شوند؛ این حمایتها شامل منتورینگهای شناختی، فنی و کسب و کاری، در اختیار گذاشتن فضای اشتراکی و همچنین تزریق سرمایه بذری بود.
بازخوردهای بسیار مثبتی از جلسات غربال رایگان و شناسنامههای رشدی که در ادامه تستهای غربال استاندارد ارائه شد داشتیم و خانوادهها از اینکه در فضای آنلاین میتوانستند از خدمات شخصی سازی شده برای توانبخشی فرزندانشان بهرهمند شوند احساس رضایت داشتند. همچنین بازخوردهای جالبی از اینکه بازیهای شناختی متنوعی مناسب افراد مبتلا به این اختلال در سطوح مختلف طراحی شده داشتیم.
تاکنون بالغ بر ۱۵۰۰ نصب اپلیکیشن در بسترهای کافه بازار، مایکت و سیبچه داشته و تعداد زیادی از خانوادهها از خدمات تستهای غربالگری رایگان، بازیهای شناختی و بانکهای اطلاعاتی استفاده نمودند. همچنین خانوادههایی که در قسمت تستهای غربالگری، فرزندشان مشکوک به اتیسم تشخیص داده شدند، از خدمات جلسات غربالگری رایگان و شناسنامه رشدی بهرهمند و در بخش پزشک و مشاور نیز تعدادی از خانوادهها از خدمات ارائه شده توسط درمانگران و متخصصان این حوزه استفاده نمودند.
علاوه بر این نوروکید تا به حال توانسته نظر مساعد داوران را در فراخوان رویش شکوفایی جهش دانشگاه تهران، آیین نامه حمایت از استارتاپها و شرکتهای خلاق و فناور در حوزه علوم و فناوریهای شناختی ستاد توسعه علوم و فناوریهای علوم شناختی کسب کند، جزء فینالیستهای رویداد سرمایهگذاری brainvest شود و جایزه بهترین به روز رسانیهای شناختی را در رقابتهای پنجمین دوره بازیهای جدی را از آن خود گرداند.
مساله سلامت روان خانوادههای اتیسم مساله مهمی است که مورد غفلت واقع شده است که البته جزء اهداف نوروکید نبوده اما استارتاپها میتوانند در این حوزه نقش آفرینی کنند.
در نسخه اولیه تمامی تخصصها به صورت مستقیم در دسترس بود و جامعه هدف میتوانستند هر یک را به صورت مستقیم انتخاب نمایند، به مرور متوجه شدیم مشکلات پایهای تری برای فرزندان وجود دارد، مثلا خانواده مشاوره بلوغ را انتخاب میکرد اما قبل از آن مشکل رفتاری مساله اصلی فرزند بود؛ در این راستا، در آپدیت جدید، پیش نیاز انتخاب جلسات توانبخشی را جلسه غربالگری رایگان در نظر گرفتیم و خانواده در ابتدا مشاوره را دریافت کرده و سپس به درمانگر مربوطه ارجاع داده خواهد شد؛ البته امکان وقت گرفتن از روانپزشک برای خانوادهها بدون جلسه غربال، نیز امکان پذیر میباشد.
قطعا راه طولانیای را در پیش داریم، برنامه چشمانداز اپلیکیشن، توسعه این فضا برای دیگر اختلالات عصب رشدی شامل اختلالات نقص توجه و تمرکز، اختلالات یادگیری و ناتوانیهای ذهنی میباشد. همچنین امید است بتوانیم در چشم انداز بلندمدت، وارد بازارهای بین الملل خصوصا در حوزه کشورهای خلیج فارس نیز بشویم.